«زکات» در لغت به معنای پاکیزگی و طهارت است و در اصطلاح حقوقی و فقهی، به نوعی از «صدقه» اطلاق میشود که واجد شرایط، باید بخشی از اموال خود را به نیازمندان ببخشد. بر اساس آنچه که به طور عموم در فقه اسلامی تدوین شده، زکات به 9 محصول یا دارایی تعلّق میگیرد: طلا، نقره، گندم، جو، خرما، کشمش، گاو، شتر و گوسفند. در قواعد فقهی گفتهاند آن زمان که این داراییها از حدّ نصاب مشخّصی گذشت، مؤمن باید درصدی از آن داراییها را به عنوان زکات پرداخت نماید. بررسی جزئیّات فقهی در باب کسانی که زکات به آنان تعلّق میگیرد یا میزان زکات و یا موارد دیگر، مورد بررسی این مقاله نیست و کسی که طالب چنین مباحثی باشد، باید به منابع مربوطه مراجعه نماید.
در همۀ اعتقادات وحیانی، انفاق، بخشش، کرم و صدقه از مهمترین رفتارهای اجتماعی مؤمنین به شمار آمده است. پرداخت «زکات» از جمله احکامی است که بنا به گفتۀ قرآن در ادیان پیشین بوده (مریم/ 31 و 55، انبیاء/ 73، بقره/ 43 و بیّنه/ 5) و آیین اسلام نیز برای آن اهمیّت زیادی قائل شده است.
«زکات» در لغت به معنای پاکیزگی و طهارت است و در اصطلاح حقوقی و فقهی، به نوعی از «صدقه» اطلاق میشود که واجد شرایط، باید بخشی از اموال خود را به نیازمندان ببخشد. بر اساس آنچه که به طور عموم در فقه اسلامی تدوین شده، زکات به 9 محصول یا دارایی تعلّق میگیرد: طلا، نقره، گندم، جو، خرما، کشمش، گاو، شتر و گوسفند. در قواعد فقهی گفتهاند آن زمان که این داراییها از حدّ نصاب مشخّصی گذشت، مؤمن باید درصدی از آن داراییها را به عنوان زکات پرداخت نماید. بررسی جزئیّات فقهی در باب کسانی که زکات به آنان تعلّق میگیرد یا میزان زکات و یا موارد دیگر، مورد بررسی این مقاله نیست و کسی که طالب چنین مباحثی باشد، باید به منابع مربوطه مراجعه نماید.
0 Comments
مقالۀ ذیل بخشی از مقدّمۀ کتاب «ابوالفضایل گلپایگانی در آینۀ اسناد» است که در سال 1392 برای معرّفی آن کتاب، مستقلّاً در اینترنت منتشر گشت. کتاب یادشده را انتشارات نِحَل در اسپانیا در سال 2015 منتشر ساخت. بنابراین، ارجاعات و مآخذ مربوطه در انتهای مقاله، اسناد مندرج در کتاب مزبور است. (تورج امینی) مقارن با نزول و ارسال کتاب مستطاب اقدس به ایران، ناصرالدّین شاه در سال 1290 ق. از سفر فرنگ بازگشت. سفر فرنگ را میرزا حسینخان سپهسالار[1] ، صدراعظم ایران، فراهم کرده بود تا شاه پیشرفت غرب را ببیند و در صدد تغییر اوضاع اجتماعی و فرهنگی و سیاسی ایران برآید. وقتی شاه مزبور به واسطۀ تلاشهای میرزا حسینخان سپهسالار نغمههای اصلاح و مدنیّت را سر داد، به همان نسبت که سنّتگرایان به مخالفت قیام نمودند، موافقان تحوّل نیز بر اقدامات خود افزودند. در این زمان است که مشاهده مینماییم حجم نوشتههای جناب ابوالفضایل در تمجید از این اتّفاق، فزونی گرفته است. چند مطلب از جناب ابوالفضایل و از جمله، نامههایی به خود ناصرالدّین شاه، در دست است که او در آن نوشتهها از عدالتپروری و تمدّنخواهیِ ارکان حکومتی سپاسگزاری کرده است. نوشته شده توسط تورج امینی در نخستین مقالهای که راجع به مفاهیم قرآنی نوشتم، به موضوع حیات و زنده شدن مردگان در قیامت پرداختم. در این مقاله مفهوم «رزق» را در قرآن مورد بررسی قرار میدهم. در کتاب لغت برای «رزق» معانی بسیاری آمده است، همچون: روزی، معیشت، قوت و غذا، درآمد، آنچه نفع رساند، آنچه خداوند برای زندگی عطا فرموده و ... و مفهومی که در همۀ آن معنیها نهفته، این است که «رزق» باعث دوام حیات انسان میشود. در قرآن، این لغت به صورتهای مختلفِ صَرفی، بیش از صد بار تکرار شده است و معمولاً آنچه در ابتدا به نظر میآید و مترجمین و مفسّرین قرآن نیز آن را ذکر کردهاند، «رزق» به نعمتهای مادّی اطلاق گشته که در دو موضع به کار رفته است: یکی نعمتهای این دنیا و دیگر نعمتهای بهشت. نوشته شده توسط تورج امینی در جایی از مقالهای که در بارۀ سخنان دکتر سروش نوشتم، آوردم که «کتاب ایقان» شاهکاری در تأویل آیات قرآنی است. از منظر کتاب ایقان، «قیامت» لفظی است که در قرآن به جای «ظهور» به کار رفته و بنابراین هر جا که سخن از قیامت و حواشی آن آمده، بشارتی است به مسلمانان که در آینده، ظهوری واقع خواهد شد. بر این اساس بسیاری از آیات قرآن که در قالب تمثیل بیان گشته، به شکلی جدید معنا میگردند، اجزای آن آیات به گونهای بدیع در کنار هم مینشینند و تصویری نو، امّا دقیق از آیات و روایات قرآنی به دست میآید. به اعتقاد ما بهائیان، وقتی قرآن با نگاه آیین بهائی خوانده شود، نظم شگفتانگیزی که بر آن حاکم است، نمایان میگردد، هم در انتخابِ لغات و عبارات و هم در انتقال مفاهیم، و قطعاً چنین پدیدهای که در سراسر قرآن جاری است، نمیتواند تصادفی باشد. چند سال قبل در خبرها خواندم که مؤسسهای برای تحقیق راجع به فرق و ادیان در حوزۀ علمیّه تأسیس شده است. همان وقت نیز به نظر میرسید از اهداف این مؤسسه که «معراج» (مؤسسۀ علوم راهبردی ادیان و جنبشهای انحرافی) نام دارد، این باشد که تعدادی از طلّاب علاقمند را برای ردیّهنویسی علیه آیین بهائی آموزش بدهند. تا جایی که من خبر دارم، کتاب «بسترشناسی بهائیّت»، تألیف «محمّدجواد رضایی» اوّلین کتابی است که محصول آموزشهای این مؤسسه است. البته این کتاب نیز مانند همۀ ردیّههایی که راجع به آیین بهائی نوشته شده، حاوی حرفهایی تکراری است که در امواجی از اشتباهگویی، تهمت، دروغ، برداشت غلط و ... غوطهور است. من برای نمونه به چند نکته اشاره خواهم نمود، امّا نخستین مطلبی که میخواهم بنویسم، در بارۀ اتّفاق جدید و عجیبی است که در چاپ این کتاب رخ داده و در پشت جلد، جملاتی چنین درج شده است: «فرقۀ بهائی اگر صرفاً یک دین یا مذهب متفاوت باشد، حتّی اگر در قانون اساسی برای آن تعریف وجود نداشته و جزو مذاهب و ادیان رسمی شمرده نشده باشد، باز هم حقّ حیات دارد». قسمت دوّم: کتاب ایقان 1396/1/20 در نقدی که بر مقاله نخست از فصل نامه بهائی شناسی نوشتم، موضوع ایرادات فرانچسکو فیچیکیا را بر اساس مصاحبه احمد پورمرور بررسی نمودم. چند هفته قبل مقاله ای تحت عنوان «جملاتی از تورج امینی که باید یادمان بماند»، برای من ارسال شد که توضیحات بی ربطی بود درباره مقاله من، از شخصی به نام میثاق «میثاق شیبانی». این شخص با عبارات تکراری بسیار، خواسته بود مرا از مبلّغان مشهور آیین بهائی معرّفی کند! البته کسی که هنوز فرق «مبلّغ» و «محقّق» را نمی داند، بهتر است درباره مقالات من اظهار نظر نکند. گشتی کوتاه در اینترنت زدم و دانستم که مشارالیه از فعّالان سایت بهائی پژوهی نیز هست. خواستم جوابی بر نقد او بنویسم، ولی دیدم از نوشتن مقاله دوّم و سوّم راجع به فصل نامه بهائی شناسی بازخواهم ماند، لذا از نوشتن جوابیّه به شیبانی منصرف گشتم. در این نوشتار قصد دارم، به یکی دیگر از مقالات فصل نامه مزبور بپردازم که مهدی حبیبی راجع به کتاب ایقان نوشته است. در معرّفی مقاله مزبور در فصل نامه بهائی شناسی، عنوان شده که نوشته حبیبی تحقیقی است برای پایان نامه دانشگاهی وی و کامل شده پایان نامه او به نام «نقدی بر شاه بیت غزل بهائیّت» در سال 1394 به صورت کتابی مستقل انتشار یافته است. من کتاب مذکور را ندیده ام، ولی بررسی همین مقاله، معلوم می سازد که روشمندی نویسنده چگونه و همچنین مایه تفکّرات و اطّلاعات دین شناسی اش چه مقدار است. عجب آنکه در همان گشت مختصر یاد شده در اینترنت، از مقاله ای بدون نام نویسنده در سایت بهائی پژوهی و از فرم نوشتاری، فهمیدم که حبیبی نیز از کارمندان آن سیستم است! |
مدیربرگزیده مقالات مختلفه، نظرات مختلفه، نظرات دیگران، گلچین ها و ... بایگانی
March 2024
دسته بندی ها
All
|