تاریخ داستان تلخ و شیرین یک ملت نیست. تاریخ علم است و برای ما روشن میکند که کژیها و راستیهای گذشته ملتها چه بوده است. تاریخ ما را متوجه اهمیت نقش شخصیتها در شکل دادن به سرنوشت مردم میکند و میآموزد که شخصیتهای تاریخی در نیکی و بهزیستی و یا در تیره بختی و ذلت مردم نقش برجسته داشتهاند.
از فایده های علم تاریخ، بررسی واقعیتها و پی بردن به نتیجههای «اگرها» و شقوق مختلف است. درست به همین جهت میتوان گفت علم تاریخ، و بررسیهای آگاهانه رویدادهای آن، سرنوشت خود را از بسیاری توفانها و آسیبها به دور نگاه میدارند و راه درست را در می یابند، و با اطمینان به نتیجههای مطلوب آن با گامهای استوار مسیر تکامل خود را طی میکنند.
این ضرورت زمان ما است که تاریخ را دوباره نویسی نماییم. تاریخ دانش است و چون هر دانشی بر پایه حقیقت استوار است. حقیقت را از میان انبوه نوشته ها یافتن و یا به آن نزدیک شدن نخستین و برترین وظیفه هر مورخ است.
اگر خواهان سرنوشت بهتر هستیم، که باید باشیم، تاریخ را باید با علاقه و دقت بخوانیم و آن را در حافظه خود جای بدهیم، در آن هنگام که حافظه ملی نسلها درباره تاریخ نیرومند شود، ما مردمی خواهیم داشت که با شناخت استبداد در هر چهره آن و ایجاد شرایطی که مستبد قادر به کسب قدرت نباشد به سوی زندگی بهتر تلاش دسته جمعی خواهند کرد.
این واقعیت باید برای مردم ایران، به ویژه جوانان ما مسلم باشد که سرنوشت هر فرد، به گونه ای آشکار و بی تردید به سرنوشت عمومی همه مردم کشور وابسته است. هنگامی که توفانی تاریخی موجهای سنگین خود را بر بدنه ملت فرو میکوبد، عموم مردم زیر ضربههای سهمگین آن آسیبها میبینند. داشتن سرنوشت مشترک باید ما را مصمم سازد که سطح آگاهیهای خود را بالا بریم؛ هرچه میتوانیم دانش بیاموزیم؛ راههای همکاری دسته جمعی را فرا بگیریم و عمل کنیم و در همه حال از تاریخ سرشار از پندها و عبرتهای ما یاری بجوییم و از همه آنها برای ساختن سرنوشت بهتر به شایستگی بهره گیریم.
تاریخ آموزگار ما است و به ما پند ها میدهد. علم تاریخ مشعل ملتها در کوره راههای تاریک به سوی بهزیستی و توانایی است. به کمک علم تاریخ و فراگرفتن درسهای آن میتوانیم و باید سرنوشت بهتر برای خود و برای فرزندانمان فراهم کنیم و دنیایی بهتر بسازیم که درآن ترس و جهل و فقر برای همیشه ریشه کن شده باشد. باشد، به همت جوانان، زنان و مردانی که به ایران و ایرانی، و همپای آن، به انسان و انسانیت میاندیشند، ایرانی مملو از زیباییها، روشناییها و دوستیها برای نسلهای بعدی به یادگار بگذاریم و تاریخ از نسلهای معاصر ایران به نیکی و تحسین یاد میکند.