میرزا اسد الله فاضل مازندرانی فاضل مازندرانی در علوم ادبی از قبیل صرف و نحو و معانی و بیان و لغت مطالعاتی کافی و در معارف اسلامی از جمله فقه و اصول و تفسیر و تاریخ تبحری بسزا و در رشته های فلسفی از قبیل منطق و حکمت و کلام و اشراق و همچنین در کتب آسمانی و اعتقادات ملل و نحل تحقیقاتی باندازه داشت. فاضل تا بیست سالگی در مدرسه حاجی کاظم بیک نزد مشاهیر مدرسین بتحصیل علوم عربیه و فقه و اصول و کلام و حکمت و منطق و نجوم اشتغال ورزید و در میان طلاب بخوش ذوقی و خوش فهمی اشتهار یافت و بسیاری از آنها بجنابش حسن عقیدت پیدا کردند و بعلم و فضلش اعتراف نمودند و او را مورد اعتماد دانسته پس از فوت مدرس مزبور بشاگردی او تن در دادند و نزدش به تحصیل ادبیات و علوم عقلی و نقلی مشغول شدند و بدین ترتیب تدریجا بر شهرت و منزلتش افزوده شد. فاضل در طهران با بهائیان آشنا شده و اولین بار لوح مبارک بشارات، صادر از قلم اعلی بدستش آمد و از مطالعه اش منجذب و از تعمق در آن بشگفت آمده و بعظمت امر پی برده و از دل و جان بدین الله ایمان آورده پی در پی بزیارت سایر الواح حضرت بهاءالله و حضرت عبدالبهاء پرداخته روز به روز بر وسعت اطلاعات و انبساط خاطر و انجذاب ضمیر و نورانیت وجدان و توسعه دایره فکر افزوده و تدریجا در معارف امری تبحری بسزا یافت و عرفانی بلند پیدا کرد.
جناب فاضل مازندرانی که نام وی اسداللّه و فرزند میرزا محمود تاجر شیخی بارفروشی (زبان دان، خطّاط و نویسنده) بود و در تاریخ ۱۲۹۸ هجری قمری (۱۸۸۰ میلادی) در شهر بابل (بارفروش سابق) مازندران تولّد یافت. تحصیلات مقدّماتی و تکمیلی ایشان در همان شهر انجام گرفت. در آغاز جوانی از فضلاء برجسته‌ای چون شیخ اسمعیل ابن الحدّاد از دانشمندان شیخی مازندران استفاضه نمود و از همان اوقات از علماء بزرگ زمان خویش بشمار رفت و در غالب معارف عصر چون فقه ، اصول، کلام، فلسفه، تاریخ، ادب فارسی و عربی و منطق تبحّر یافت. بر اثرمعاشرت و مذاکره با برخی از بهائیان طهران و مازندران و کوشش و سعی جناب عبدالحسین رفیعی اردستانی و مطالعهء آثار حضرت بهاءالله از جمله لوح مبارک بشارات مؤمن به دیانت بهائی گشت و قیام به نشر امر مبارک نمود. از طرف حضرت عبدالبهاء مأمور مذاکره و ابلاغ امر به آخوند ملّا محمّد کاظم خراسانی «رهبر شیعیان آن زمان» گشت. به همراه میرزا عبدالحسین رفیعی اردستانی عازم نجف و کربلا گردید ولکن دراثر فتنه‌انگیزی و دشمنی بدخواهان اسیر و زندانی گشتند و مذاکرات با آن عالم مذکور تحقق نیافت. از جمله خدمات جناب فاضل شرح اسفار تبلیغی ایشان در ایران، هندوستان، مصر، امریکا و کانادا است که خود کتابی مفصل است. جناب فاضل از جانب حضرت عبدالبهاء مأمور تبلیغ در امریکا گشتند حتی هیکل مبارک عبای خود را به ایشان عنایت فرمودند تا بنیابه از طرف مبارک بر دوش نهاده و به تبلیغ و انتشار امر مبارک پردازد و چون در این امر مهم مؤید و مؤفق گشت ایشان را «مبلّغ کامل» نامیدند. حضرت عبدالبهاء ایشان را در عرصۀ دانش و حکمت نیز «تألی ابوالفضائل» خواندند. جناب فاضل در زمینه مطالعات آثار حضرت باب و حضرت بهاءاللّه و تاریخ دیانت بهائی سرآمد دانشمندان بهائی معاصر زمان خود بودند. از آثار مطبوع و مهمّ جناب فاضل: تاریخ ظهور الحقّ، اسرار الآثارخصوصی، امر و خلق، رهبران و رهروان بزرگ و ده‌ها مقالات منتشره در مجلاّت بهائی در ایران و آمریکا را می‌توان نام برد. صعود جناب فاضل در شهر خرّمشهر به سال ۱۹۵۷ میلادی واقع گشت. و مرقد ایشان درگلستان جاوید شهر اهواز است.
کتاب ظهور الحقّ بزرگترین اثر جناب فاضل مازندرانی در نه مجلّد تألیف یافته است. مجلّدات اوّل، دوّم، و سوّم را به تاریخ عهد اعلی اختصاص دادند. جلد سوّم این کتاب در طهران انتشار یافت ولکن تاریخ طبع آن تصریح نگردیده است. این کتاب در حدود سال ۱۹۴۴ به طبع رسیده است. جلد سوّم که متمّم دو جلّد دیگر است شرح احوال حروف حیّ و اصحاب حضرت باب و بیان محلّ و موقعیت اماکن متبرّکه امر در عهد اعلی است. این کتاب گنجینه‌ای از مطالب مهمّه تاریخیّه است.
مجلّدات چهارم و پنجم و ششم را به تاریخ عهد ابهئ تخصیص دادند. مجلّدات چهارم و پنجم درباره حیات حضرت بهاءاللّه و جلد ششم در مورد حیات قدماء و شهداء و احباب عصر حضرت بهاءاللّه است که تاکنون به زیور طبع اراسته نگردیده است و فقط نسخ خطی آنها به صورت الکترونیکی در اچ- بهائی مطبوع گشت.
مجلّدات هفتم و هشتم به تاریخ عهد میثاق تخصیص گشته. جلد هفتم در مورد حیات حضرت عبدالبهاء و حوادث زمان میثاق است که تاکنون در هیچ کجا به طبع نرسیده است. مجلّد هشتم در مورد حیات قدماء و شهداء و احباب عهد میثاق یعنی حضرت عبدالبهاء است که در دو قسمت اوّل و دوّم به طبع رسیده است.
مجلّد نهم و خاتمه نیز در مورد عهد ولایت حضرت ولیّ امراللّه و حوادث مربوط به آن است که تا سنه ۱۰۰ بدیع ترقیم و نگارش یافت و جناب فاضل با نگارش تاریخ یک قرن بهائی به اتمام این اثر همت گماشت.
حضرت ولیّ امراللّه در ابلاغیّه مورّخه ۲۶ فوريه ١٩٣٨ پس از وصول یکی از مجلّدات تاریخ ظهور الحقّ خطاب به جناب فاضل می‌فرمایند: «أیها الفاضل الجلیل الشّهم النّبیل مجهودات عظیمه و اقدامات باهرۀ آن رکن رکین جامعه در وطن اصلی جمال احدیّه آنی از یاد نرود. ملا اعلی و سکان فردوس ابهی تمجید نمایند و تهنیت گویند. این عبد ممنون و مستبشر و مزید تأیید را دائماً لیلاً و نهاراً از حضرت خفّی الالطاف متمنّی و ملتمس »
کتاب ظهور الحقّ بزرگترین اثر جناب فاضل مازندرانی در نه مجلّد تألیف یافته است. مجلّدات اوّل، دوّم، و سوّم را به تاریخ عهد اعلی اختصاص دادند. جلد سوّم این کتاب در طهران انتشار یافت ولکن تاریخ طبع آن تصریح نگردیده است. این کتاب در حدود سال ۱۹۴۴ به طبع رسیده است. جلد سوّم که متمّم دو جلّد دیگر است شرح احوال حروف حیّ و اصحاب حضرت باب و بیان محلّ و موقعیت اماکن متبرّکه امر در عهد اعلی است. این کتاب گنجینه‌ای از مطالب مهمّه تاریخیّه است.
مجلّدات چهارم و پنجم و ششم را به تاریخ عهد ابهئ تخصیص دادند. مجلّدات چهارم و پنجم درباره حیات حضرت بهاءاللّه و جلد ششم در مورد حیات قدماء و شهداء و احباب عصر حضرت بهاءاللّه است که تاکنون به زیور طبع اراسته نگردیده است و فقط نسخ خطی آنها به صورت الکترونیکی در اچ- بهائی مطبوع گشت.
مجلّدات هفتم و هشتم به تاریخ عهد میثاق تخصیص گشته. جلد هفتم در مورد حیات حضرت عبدالبهاء و حوادث زمان میثاق است که تاکنون در هیچ کجا به طبع نرسیده است. مجلّد هشتم در مورد حیات قدماء و شهداء و احباب عهد میثاق یعنی حضرت عبدالبهاء است که در دو قسمت اوّل و دوّم به طبع رسیده است.
مجلّد نهم و خاتمه نیز در مورد عهد ولایت حضرت ولیّ امراللّه و حوادث مربوط به آن است که تا سنه ۱۰۰ بدیع ترقیم و نگارش یافت و جناب فاضل با نگارش تاریخ یک قرن بهائی به اتمام این اثر همت گماشت.
حضرت ولیّ امراللّه در ابلاغیّه مورّخه ۲۶ فوريه ١٩٣٨ پس از وصول یکی از مجلّدات تاریخ ظهور الحقّ خطاب به جناب فاضل می‌فرمایند: «أیها الفاضل الجلیل الشّهم النّبیل مجهودات عظیمه و اقدامات باهرۀ آن رکن رکین جامعه در وطن اصلی جمال احدیّه آنی از یاد نرود. ملا اعلی و سکان فردوس ابهی تمجید نمایند و تهنیت گویند. این عبد ممنون و مستبشر و مزید تأیید را دائماً لیلاً و نهاراً از حضرت خفّی الالطاف متمنّی و ملتمس »
RSS Feed
